Vorige week zijn we naar het Van Abbemuseum geweest. Het was al een paar jaar geleden dat ik daar ben geweest, en het leek me een leuk idee om daar samen met mijn dochter naar toe te gaan.
Het Van Abbemuseum is een museum voor moderne en hedendaagse kunst en ligt midden in het centrum van Eindhoven.
Dit keer was een van de tentoonstellingen “The Way Beyond Art”. Hier waren een werken van kunstenaars te zien rondom 3 thema’s – Land, Thuis en Werk. Ze laten nieuwe perspectieven op onze hedendaagse wereld zien. De werken waren niet in het traditionele model van de “witte kubus” te zien ( de witte ruimte waarin normaal gesproken de kunstwerken tentoongesteld worden.) Het idee van het museum is om zo “meer mogelijkheden om kunst in relatie tot een ruimte en in relatie tot lichaam en geest te ervaren”.
Tightrope, 2015 – Taus Makhacheva
Zo was er onder andere een film te zien in een grote rode tent. Deze maakte op mijn dochter veel indruk en het gaf meer een huiselijke sfeer. Mijn dochter ging er zelfs bij op het tapijt liggen, voor de tv waar de film te zien was. Ze was geïntrigeerd door de film, waar te zien was hoe een man steeds over een touw heen en weer liep met schilderijen van bekende kunstenaars in zijn hand. Een spannend tafereel voor haar dus.
All in one lycra, plus attachments, 1965 – Jim Dine
Dit werk viel mij als eerste op, en ik wees Maggie erop. Kijk eens daar, die schoenen aan dat schilderij! Ze keek er even na,maar was er niet van onder de indruk. Ze ziet de schoenen wel en vind het gek dat ze op het schilderij zijn geplakt, maar maakt er niet meer opmerkingen bij en loopt verder.
Dat kan dus soms ook, dat een kunstwerk waarin objecten zijn verwerkt wat past binnen de belevingswereld van een kind en herkenbaar kan zijn, dus toch niet echt de aandacht trekt.
Let’s meet at the orient ,1995 – Füsun Onur)
Een grote wereldbol ( een blauwe ballon, zoals mijn dochter het beschreef) hangend aan het plafond, gevangen in een net. Aan een touwtje onderaan de ballon hing een ring bekleed met witte doorzichtige stof met daaronder een metalen bak met water met in gouden woorden alle landen van de wereld erin drijvend. We bekijken de namen van de landen en zochten “Nederland”….maar die lag niet in de bak.
Een van de suppoosten had ons ook nog als tip gegeven, dat we naar boven moesten gaan met de lift, omdat dit wel een hele speciale lift was… We gingen dus met de lift naar de 3de verdieping. In de lift, was tijdens het wachten, een koor te horen wat steeds hoger ging zingen naar mate we hoger kwamen. En zodra je naar beneden gingen, werd er op een steeds lagere toon gezongen.
Op de hoogste verdieping, de 3de verdieping was het Multisensory Museum, een tentoonstelling waarin een experimentele multi-zintuigelijke museumruimte was gebouwd en ook een paar kunstwerken waren tentoongesteld. Dit gedeelte van het museum was ook speciaal ingericht voor bezoekers met visuele, auditieve of mobiele en metale beperking. Interessant om te zien hoe ze het hadden vormgegeven en het geeft je een heel andere beleving van vooral de ruimte om je heen en ook hoe je kunst kunt benaderen.
Zodra je de lift uitstapte bevond je je in een smalle gang, wat slingerend ergens heen leiden. We kwamen uit bij een kleine ruimte waar een paar kleine werken tentoongesteld waren in nisjes. Zo ook een werk (voellandschap) geïnspireerd op een tekening van Andrzej Wróblewski’s – Dazenie Do Doskonalosci.
Dit mocht je voorzichtig aanraken, maar mijn dochter had van mij al te goed geleerd dat dit niet mocht. Omdat in de meeste musea dit niet werd gewaardeerd. Ze bekeek het werk wel aandachtig en ondertussen vertelde ik wat mij opviel, onder andere over hoe knap het was dat die mannetjes zolang zo op die ladder konden blijven staan en hoe goed ze hun evenwicht konden houden. En dat dat helemaal nog niet zo makkelijk was, en dat het wel acrobaten leken. “Ja” , zei ze.
Om haar wat langer een werk te laten bekijken, vertel ik soms wat mij opvalt aan het werk. Dit zorgt bij haar ervoor dat ze wat aandachtiger gaat kijken en soms komt ze dan ook met eigen ideeën. Het kan kinderen wat meer focus geven op het leren kijken. Soms is het voor hen ook moeilijk om het zelf te verwoorden, zeker als ze nog jong zijn. Maar dit betekent niet dat ze door hen te prikkelen voor een werk, door eigen inbreng, ze niet aan het luisteren en kijken zijn.
Op de 2de verdieping kwamen we bij een grote ronde muur gemaakt van allerlei kussen met verschillende patronen (Civilian Defense, 2007) van kunstenaar Dan Peterman.
Je mocht erin lopen, zonder schoenen. Dus dat deed mijn dochter ook. Ze deed haar schoenen uit en stapte voorzichtig in de cirkel, wat binnenin ook helemaal vol lag met kussens. Ze voelde aan de kussens en merkte op dat deze hard waren en niet zo zacht als die van thuis. ze ging voorzichtig in het midden zitten en vervolgens ging ze over de kussens heen lopen in een rondje. In het midden was er een kring van kussens waar ze in het midden ging zitten. Haar gezicht straalde en ik zag dat ze dit wel gezellig vond.
Nog steeds trekken kunstwerken die bewegen haar aandacht, zo ook het volgende werk van László Moholy-Nagy ( Licht-raum modulator -1922-1930, replica uit 1970. Wat bestaat uit verschillende metalen geometrische onderdelen die in een ruimte ronddraaien om elkaar heen en er een bal heen en weer beweegt.
Het is dus ook een werk waarin veel te zien is en wat de aandacht trekt van een kind doordat het zo dynamisch is. Er is een tastbaar en beweegbaar object te zien maar ook prikkelt het werk de fantasie door de ongrijpbare elementen, beweging , licht, schaduw en reflectie. Het metaal reflecteert licht en in de ruimte weerkaatst het het licht waardoor er een lichtspel/ schouwspel op de muren van de ruimte ontstaan wat ook weer een speels geheel vormt. Iets wat een kind kan prikkelen en kan fascineren.
(Het idee achter het werk, spreekt mij dan weer aan; dat kunst en techniek niet als afzonderlijke disciplines beschouwt moeten worden maar als dat het ook samen kan en niet los van elkaar staat).
Het was een intensieve kijkervaring dit keer, met name voor mijn dochter. We waren ook wat langer in het museum dan normaal, met een pauze ertussendoor. Ik merkte wel aan haar dat een museum waarin ze meer mag dan alleen kijken, haar meer aanspreekt.